maandag 29 juni 2015

De kracht van verbeelding





Het gaat altijd om verbeelding. Verbeelding creëert de speelruimte om vorm te 
geven aan wat je het meest eigen is. Om een bevredigende relatie te vinden met wat 
er in de wereld op je afkomt. Dat is vaak niet niks. Christel, een meisje van 13 jaar, 
zit thuis. Ze wordt door haar klasgenoten gepest lees ik in de Telegraaf van 10 juni. 
Een interview door Vera van Winkelen met Christel en vader Lars. Vader Lars heeft 
met Christel het bouwen en inrichten van elfenhuisjes in het Rijswijkse bos 
bedacht. 

Op haar facebook-pagina "fantasy forest" vraagt Christel zich af of de mensen wel weten 
dat er in het Rijswijkse bos een klein huisje heeft gestaan op de plek waar nu een 
opgedroogd poeltje is. Vroeger, schrijft ze, deed het verhaal de ronde dat daar een 
heel oud vrouwtje woonde. Nu wonen op die zelfde plek de elfjes. De magie is daar 
nog niet verdwenen. Vroeger wist men wel dat het een speciale plek was. De 
prachtige tuin van toen is nu een bos geworden met oude woeste bomen waar de 
elfjes nooit weggegaan zijn.

Dat is nu de fantasiewereld van Christel. In dat bos bouwt ze met haar zusje en 
vriendinnen de elfenhuisjes.

Christel is er met behulp van vader in geslaagd een eigen wereld in te richten, 
waarin ze gewaardeerd en gerespecteerd wordt. Een magische wereld waar de elfjes 
tot leven komen. Ik citeer: Ze verzamelt takjes en bladeren voor een dak. Een rijtje 
beukennootjes markeert het pad naar een voordeurtje van schors. Verderop hangt 
een schommeltje in een boom. Alles is in miniatuur gemaakt van materiaal dat het 
bos haar schenkt.

Christel doet dat niet alleen voor zichzelf, maar ook om de fantasie te prikkelen van 
jonge kinderen die de bouwsels tegenkomen.

Ook ik heb ervaring met het creëren van een dergelijke wereld. Bij ons in het park 
staat een boom met aan de voet een uitsparing in de schors in de vorm van een 
deur. Kinderen hebben daar een knop in gedraaid en sinds kort zit er ook een klein 
nummerplaatje op. Daar kun je hele verhalen bij verzinnen. Wat ik ook gedaan heb, 
evenals waarschijnlijk veel kinderen.



Helaas zijn de bouwsels van Christel niet veilig en worden vernield. Ook hier biedt 
de fantasie uitkomst. Het probleem kan binnen de wereld van "fantasy forest" 
worden opgelost. 

Christel schrijft over een brief, die ze van haar elf Afriel ontving en die nog steeds 
vertrouwen heeft in de elfenhuisjes bouwers, hoewel ze wel geschrokken is.
Ze schrijft Christel dat ze de narren, die in dat slopen van de droom de grootste lol 
hadden, niet tegen konden houden. Net nu de elven vertrouwen in de mensen 
kregen en zich durfden te laten zien. Die mensen noemen wij, schrijft Afriel, mad 
dilicatus, maar jullie noemen ze boosaardig. Ze vraagt zich af waar toch die fout in 
de mens zit?

Afriel vertelt en ik citeer nu letterlijk:
Mijn opa die onze meester is op de elfen school vertelde mij dat het komt omdat bij 
sommige mensen het gevoel ontbreekt om trots te kunnen zijn op een ander. En 
dat sommige mensen het eng vinden mooie gevoelens te zien. Hij vertelde dat er 
mensen zijn die een blad alleen groen zien maar niet het patroon er van. 
Dus eigenlijk is het best zielig voor die mensen. Ik hoop je gauw weer tegen te 
komen in het bos, zodat ik naar je kan spieken achter de bladeren.
groetjes en een hele grote knufel als ik even groot als jou was. Afriel

Het gezamenlijke sprookjesbos vormt voor vader en dochter ook een aanleiding om 
over de problemen te praten. Iets wat vaak niet goed lukt en je dus niet weet wat er 
in je kind omgaat.

Dit indrukwekkende voorbeeld laat zien hoe belangrijk het is om de eigen 
werkelijkheid van kinderen serieus te nemen, Zolang ze zich daar niet in verliezen 
bevordert dat hun gevoel van eigenwaarde en stimuleert het gesprek tussen ouders 
en kinderen.

In "Onder vier ogen met God" eist Korczak in het "Gebed van een opvoeder" van 
Met opgeheven hoofd eis ik, want het is niet meer voor mezelf.
Wees het lot van de kinderen gunstig gezind, ondersteun hun inspanningen, zegen 
hun streven.
Leid ze niet langs de gemakkelijkste weg, maar langs de mooiste.

En is het niet de magie van de elfen der verbeelding, die hen daarbij de weg kan wijzen.
Dit is het verhaal van Christel. Ook de foto van het elvenhuis is van haar. Zij heeft 
zelf toestemming gegeven om haar verhaal verder te verspreiden. Dus bij deze 
bedank ik haar daarvoor.

Jan van der Born, Alkmaar

Informatie over Korczak is te  vinden op de site van de Korczak stichting.

maandag 8 juni 2015

Waterlooplein


Kerst met uitzicht op Pasen op het Waterlooplein in Amsterdam


Eénwording



Kerst is het feest van het licht. Het licht in de duisternis opdat licht en duisternis zich met elkaar verzoenen. Het gaat om het verzoenen van tegenstellingen: man-vrouw, goed-kwaad, zwart en wit, onbewust (Shiva)-bewust (Shakti), wat nog ongevormd is (Shiva) en wat gevormd wordt (Shakti). Verschillende energieën, die met elkaar verbonden en overwonnen moeten worden, uitgebeeld in de dans van Shiva en Shakti. Het is de liefde, die tegenstellingen overwint. Hier uitgebeeld door de liefde tussen Krishna en Radha, die versmelten tot een eenheid.
Met ons zwakke lichtje van ons vage bewustzijn gaan we het grote licht tegemoet. Het paar, detail uit een schilderij van Edward Munch "In to the forest", zal verdwijnen in het bos, het gevaarlijke onbekende, en dan? Zullen ze het licht vinden? Zwart en wit tot een eenheid smeden door het rood van de liefde? Met kerst hoeven we niet te zoeken, want het komt ons van uit de hemel tegemoet begeleid door het gezang van de engelen.

Een gedicht van Thé Lau:

TEMPEL DER LIEFDE


Welkom, welkom in de tempel der liefde
huis zonder genade, huis zonder gebod
Welkom, welkom, welkom in de tempel
Welkom, welkom in het huis van genot

Verlangen geplooid in dauw en in honing
de V van verlangen gespreid op satijn
Liefde loont niet, is haar eigen beloning
zo staat het geschreven in haar vloeiende lijn

Gewelfd en gekromd in gespannen verlangen
zon en maan zwijgend, in teder geweld
verstrengeld boven standen en rangen
Geloof me, ik heb de dagen geteld

Haar vingers spreken de taal van de liefde
de dauw en de honing bedwelmend en zacht
haar lippen verfijnd en geverfd met een gloed
van de zachtheid en met de gloed van haar kracht

Haar haar is gelokt tot haar hart wordt bestegen
de blik in haar ogen gericht en verlicht
Verstrengel met mij boven wetten en wegen
zing samen met mij het liefdesgedicht 

Ik heb niet van alle afbeeldingen de makers kunnen achterhalen. In ieder geval ben ik schatplichtig aan Gianni De Conno, Trendy Traveler, de Methodist collection en Exotic India.


De molenaar



In het parool van 13 januari stond een artikel over Ton van Kampen (68), de enige beroepsmolenaar in Amsterdam, die nu met pensioen is. In dat artikel zegt hij naar aanleiding van het feit dat er in de molen ook wordt getrouwd het volgende:
"Dat (trouwen) gebeurt zo'n 120 keer per jaar, soms wel vier keer op een dag. Het was voor mij als christen wel even slikken toen er ook homo's trouwden. Maar ik was er altijd bij. Op die dagen trok ik een pak aan, met op mijn stropdas een molentje."

Charlie



Men zegt, dat de spraak onder controle krijgen het meest moeilijk is. Het is niet gemakkelijk een lange conversatie te houden, woorden te uiten gevuld met betekenis en verrukkelijk voor wie toehoort. Goed gesproken woorden kunnen veel goed doen. Ook kunnen kwaadaardige woorden de oorzaak van kwaad zijn. Een woud dat doorstoken is door pijlen of neergesabeld is met hakmessen kan opnieuw aangroeien, maar het hart dat gewond is door kwaadaardige woorden kan zich nooit herstellen. Wapens zoals pijlen of werpspiesen kunnen makkelijk uit het lichaam getrokken worden, maar een woorddolk die diep in het hart gestoken wordt, kan er nooit meer uitgenomen worden. Woordpijlen afgeschoten uit de mond zijn verschrikkelijk. Geraakt door deze lijdt de mens dag en nacht. Een geleerd man zou dergelijke pijlen niet moeten afschieten, want raken zij niet aan de zeer vitale delen van anderen?
Mahabharata, SA Uitgeverij blz. 350
NOOIT, NOOIT, NOOIT mag geweld in welke vorm dan ook het antwoord zijn op de overtuiging van een ander en NOOIT, NOOIT, NOOIT mag een overtuiging het motief zijn om geweld te gebruiken.
In "Kom bevrijden" dicht Huub Oosterhuis vrij naar Paul McCartney "Blackbird singing in a dead of night":
Vogel zingend in de dode nacht
met gebroken vleugels
vlieg omhoog, probeer -
levenslang heb je gewacht
op het ogenblik dat je verrijzen zou
uit deze nacht.

Leven



Dapper het leven
dat zich niet laat begrenzen

De schaduw



De schaduw is een vaak verdrongen deel van de persoonlijkheid. naast een negatieve beangstigende kracht is het ook een positieve creatieve kracht. Door het licht van het bewustzijn er op te laten schijnen kan de schaduw een verrijkend deel van onze persoonlijkheid worden.
Een droom van Jung (Herinneringen, dromen, gedachten blz. 82)
Het was nacht, ik was in een onbekende omgevingen ik kwam slechts moeizaam tegen een geweldige stormwind vooruit. Bovendien heerste er een dichte mist. Ik hield en lichtje vast dat ik met beide handen beschermde; het dreigde ieder moment uit te doven. Alles hing ervan af dat ik dit lichtje brandende hield. Plotseling had ik het gevoel of ik door iets achtervolgt werd. Ik keek achterom en zag een reusachtige grote, zwarte gestalte achter me aankomen. Op hetzelfde moment was ik me echter bewust - ondanks mijn schrik - dat ik zonder me te bekommeren om alle gevaren mijn kleine licht moest redden, door storm en nacht heen. Toen ik ontwaakte wist ik onmiddellijk: het is het ‘Brockengespenst’ (halo), mijn eigen schaduw op de wervelende nevelslierten - veroorzaakt door het lichtje dat ik voor me uitdroeg. Ik wist ook dat dat lichtje mijn bewustzijn was; dat is het enige licht dat ik heb. Mijn eigen inzicht is de enige en grootste schat die ik bezit. Het is weliswaar oneindig klein en kwetsbaar in vergelijking tot de machten der duisternis, maar het is nu eenmaal toch een licht, mijn enig licht.
Een Brockengespenst is de schaduw van de waarnemer, die op een nevel- of wolkenlaag valt. Het lijkt dan alsof het ‘spook’ beweegt en los komt van de grond en zweeft.

Shiva's kosmische dans



Shiva danst,
danst sterren aan de hemel
planeten en kometen
Moeder aarde en haar kroost.

Al wat leeft
al wat komt en gaat
draait, draait tot in eeuwigheid.

Blijf dansen
houd stand
laat niet vallen wat je begon.

Dans, dans, dans
onvermoeibaar
elke pas in evenwicht
kwetsbaar evenwicht.

Houd ons leven vast
in de pas.

Wek ons, verwek ons.

Laat het rad draaien
draaien, draaien
elk nieuw leven
elke nieuwe cyclus.

Shiva danst
danst ons
danst Leven.


De heksenboom



De Heksenboom van Zwarte Kaat
Eind 16e begin 17e eeuw wordt de Kempische bevolking geteisterd door een bende. De leiding van deze bende ligt in handen van de Rossen Bruno en zijn vrouw Zwarte Kaat. Zij hebben een tijdlang hun hoofdkwartier in Hellenend, een klein gehucht tussen Bladel en Hulsel. Bruno, Kaat en hun trawanten stelen zo veel ze kunnen bij de rijken in de omgeving. Zo ook bij Dirk Ten Vorsel die met zijn jonge gezin woont op de hoeve Ten Vorsel, even ten zuiden van Bladel. Bij een overval op de dag van Driekoningen in 1596 neemt Zwarte Kaat zelfs de pasgeborene van Dirk mee. In de veronderstelling dat Dirk Ten Vorsel het leven heeft gelaten tijdens de overval vertrekt de bende voor lange jaren naar Duitsland. Na 18 jaar komen ze terug en verblijven weer in Hellensend. Toen bleek dat Dirk nog leefde besloten ze hem te vermoorden. Thomas, de ontvoerde zoon van Dirk, beseft te laat dat het zijn vader is die vermoord wordt. Hij verlaat de bende en Kaat probeert ook hem te vermoorden. Dit mislukt en Kaat en haar bende worden met medewerking van Thomas en zijn oudere broer uiteindelijk opgepakt en veroordeeld tot de dood. Zij wordt begraven zonder grafsteen maar wel met een heester op het graf. Die heester is nu nog steeds te bewonderen als de Heksenboom op Ten Vorsel, net ten zuiden van Bladel. 
Helaas is de beuk in werkelijkheid uit ongeveer 1890, maar ja een betoverde boom is een betoverde boom...
Op het plein voor de VVV in Bladel is in een muurtje een kleine gedenkplaat gemetseld met daarin de beeltenis van Zwarte Kaat.
Mooi verhaal toch?

Lucebert tentoonstelling



'alles wat mij maar invalt schilder ik, ik teken en schilder van alles op alles, alle opvattingen waardeer ik gelijkelijk, tussen motieven maak ik geen keuze en ik streef niet naar syntheses, tegenstellingen blijven bij mij rustig aangesteld en terwijl ze elkaar weerstreven, pleeg ik geen verzet, blijf ik buiten schot en beleef de vrijheid die alleen zij mij aanreiken, mijn schilderijen, mijn gedichten, deze gelukkig makende speelplaatsen waar geen wippen schommels verdringen, waar in zandbakken sahara's en grote oceanen samenvallen.' (Lucebert, in: Lucebert in het Stedelijk, Stedelijk Museum Amsterdam, 1987)
NB. Tekening door mij gemaakt naar aanleiding van het bezoek aan de Lucebert tentoonstelling in Museum Kranenburg Bergen NH. Nog te bezoeken tot 12 april.

De geboorte van Brahma



Vishnu gives birth to Brahma


Vishnu, één van de centrale goden van de Hindoes, doet binnen elk gematerialiseerd universum De Schepper Brahma het licht zien. Binnen elk universum schept en vernietigd Brahma alles binnen dat universum duizenden keren opnieuw. Er zijn miljarden van deze gematerialiseerde universa.
De kern is dat alles voortdurend veranderd. Alles is voortdurend in beweging. Niets staat vast. Elke dag is dus met recht een nieuwe start vol nieuwe mogelijkheden en kansen. Onze waarneming gaat uit van de illusie dat alles wat we zien en denken waar is. Maar wat waar is duurt nog geen duizendste seconde.
De kunst is de balans tussen opbouwen en afbreken te vinden en steeds naar nieuwe wegen te blijven zoeken.

Parijs: grafrede voor een tas



Parijs je bent groots, fascinerend, overweldigend en druk, o zo druk. Gewriemel als een mierenhoop. Rond je triomfboog draaien auto’s, bussen, motoren, scooters en een enkele fiets hun pirouettes. Dansen hun dans macabre. Verschijnen als een bliksem op het toneel. Als een pijl uit een boog schieten ze weer weg naar een onbestemde verte. 

Zo verdween jij, mijn tas, eveneens in nog geen seconde van het toneel. Geamputeerd en verbijsterd liet je me achter. In een onbestemde verte ben je verdwenen. Waar zwerf je nu rond? Hebben ze je inhoud verspreid? Mijn mobiel, mijn rijbewijs, mijn portemonnee door andere handen bezoedelt. Waren jullie nog de moeite waard of zijn jullie gedumpt in een afvalbak? Of drijven jullie met de stroom van de Seine mee? Dat heeft dan nog wel wat romantisch. Weg, ver weg zijn jullie, niet meer te traceren. Parijs je bent wreed. Je hebt een deel van mij weggenomen. Nooit komt mijn tas meer terug. Mijn onvervreemdbaar, maar toch vervreemdbaar bezit. Met pijn in mijn hart heb ik afscheid van je genomen Parijs. Mijn tas, zij rust in vrede.

Musée d'Orsay Parijs



De seine is gesloten





Witte zwanen, zwarte zwanen.

Kom naar de Lichtstad varen!

De Lichtstad is gesloten

met honderd-duizend sloten.

De sleutels in het water.

Dromen van eeuwige liefde, maar later……

moeten we ze stutten,

als ze verdampen en verwateren.

En de Seine……

zij stroomt tijdloos voort.

Ongezien



We zijn in Parijs en drinken als afscheid nog een kopje koffie op een terras tegenover Gard du Nord. Er sloft een zwerfster voorbij. Moeizaam sleept ze haar "hebben en houden" gewikkeld in doeken met zich mee. Even verderop gaat ze midden op het trottoir liggen en maakt het zich 'gemakkelijk'. De mensen stappen over haar heen en besteden aan haar verder geen aandacht.

Ik kijk naar de documentaire "Om de oude wereldzee". Daarin wordt de reis van Abraham Kuyper door de landen rond de Middellandse zee begin 1900 in beeld gebracht en vergeleken met de situatie in die landen vandaag de dag. Dat levert schokkende beelden op.
Toeristen op pelgrimstocht in het heilige land lopen Jezus in zijn voetsporen volgend Jeruzalem binnen. Geëmotioneerd vertellen ze over het lijden van hun Heiland, waarmee ze zich identificeren. Voor de poort zit net als in de tijd, waarin Jezus leefde, een bedelaar. Zijn bedelnap is het onderste deel van een plastic fles. Hij heet de pelgrims welkom. De pelgrims lopen door en besteden

Verwarming met vis


Droom


Door de lucht